Een jaar in Venetië

Dezer dagen realiseerde ik me opeens dat ik al in geen maanden ijs heb gegeten. Dat was vorig jaar om deze tijd wel anders, toen was er geen dag zonder ijsje. In Nederland mogen de Italiaanse ijsmannen ’s winters dan met vakantie zijn, in Venetië zijn ze gewoon aan het werk. IJs kost hier veel minder dan in Nederland: meestal € 1,- à  € 1,20 per bolletje (al zijn er uitzonderingen) en de bollen zijn vaak wel twee keer zo groot.
De gelateria’s moeten het in dit seizoen vooral hebben van vakantiegangers, Venetianen kopen niet vaak ijs wanneer het buiten koud is. En zonder er zelfs maar bij stil te staan ben ik hun voorbeeld gaan volgen. Nu Italiaans ijs dagelijks voorhanden is kan ik het er in de winter best buiten stellen. Wanneer ik in dit jaargetijde al een iets bestel bij een ijszaak, dan vraag ik om hun winterdrank: warme chocola.

Frittelle, de Italiaanse versie van oliebollen.

Meteen na 6 januari, zodra driekoningen voorbij is, beginnen in Venetië de voorbereidingen voor het carnaval. De bakker verkoopt weer frittelle, de Venetiaanse versie van oliebollen. Frittelle zijn te koop tot de laatste dag van het carnaval, dan verdwijnen ze weer voor een jaar uit de winkels.
Er zijn drie soorten:  Veneziane (of Venexiane, in het dialect van Venetië), crema en zabaione. Frittelle Veneziane hebben nog het meeste weg van Nederlandse oliebollen, maar het beslag is wat anders. Het bevat eieren, pijnboompitten in plaats van sucade en een scheut grappa. Het resultaat zijn bollen die binnenin veel geler zijn dan de Nederlandse, ik vind ze ook lekkerder.
Frittelle crema zijn gevuld met banketbakkersroom en in de frittelle zabaione zit – de naam zegt het eigenlijk al – sabayon. Frittelle zabaione zijn heerlijk, vooral als ze nog een beetje warm zijn.

Men zegt dat de Lagune van Venetië nooit bevriest. ‘Nooit’ is overdreven, maar feit is dat het zelden gebeurt. Sinds mensenheugenis is het één keer voorgekomen.

De Lagune van Venetië.

Op 6 januari 1431 – vandaag  578 jaar geleden – arriveerde een bruid uit Mestre  na een tocht met een kar over de bevroren Lagune naar Venetië, met haar bruidschat bij zich.
Mestre maakt deel uit van Venetië, maar het ligt op de vastewal. Per trein kost de afstand zo’n
10, 12 minuten.
Die bruidskar zal behoorlijk zwaar beladen zijn geweest. Een bruidschat bestond in die dagen
op zijn minst uit alle textiel die je in je leven maar nodig kon hebben, terwijl de bruid waarschijnlijk ook meubels bij zich heeft gehad.

Familiegraven op San Michele

Vandaag was de uitvaart van de buurman, de eerste waar ik in Venetië bij ben. De dag begint met een requiemmis in de buurkerk, San Marcuola. Een kerk met prachtige beelden en schilderijen, er hangt onder meer een Tintoretto.
Na de dienst condoleren in de kerk. Iedereen doet dat op fluistertoon, ook elders in de kerk wordt niet hardop gepraat. De enige uitzondering is een buitenlandse vriendin van de familie, een Française.

In Venetië mag je het woord uitvaart letterlijk nemen. We varen met twee boten naar het ommuurde eiland San Michele, de begraafplaats van de stad. Er is een speciale boot voor de kist (zo bedolven onder de bloemen dat het deksel niet meer is te zien) en een begeleidende boot met familie en vrienden. De tocht duurt misschien een kwartier, San Michele ligt maar zo’n 400 m van Venetië.

Eenmaal op de plaats van bestemming begrijp ik waarom er nog steeds een papieren etiket met naam en toenaam aan een van de linten in het bloemstuk zit: dat etiket moet blijkbaar dienst doen als een soort identiteitsbewijs. Er is geen sprak van inmetselen in de gravenmuur in ons bijzijn. Geen idee waarom, maar in Venetië is dit blijkbaar een gebruikelijke gang van zaken. In ons gezelschap ben ik tenminst de enige die ervan opkijkt.
We laten de kist met de bloemen achter (we zijn nog maar net de deur uit als de volgende kist wordt binnengebracht), maken nog een rondje over het kerkhof langs de graven van de familie en gaan daarna per vaporetto terug naar Venetië.

En hoe het verder gaat? Ik zal later eens informeren, daar is dit het moment niet voor.
De graven worden in elk geval uitstekend verzorgd. Ook al is het begin januari, er staan veel verse bloemen. Pas deze keer valt me op dat er op San Michele hele rekken staan met kleine gietertjes om de bloemen van water te voorzien.